Giải pháp tăng năng suất mủ cây cao su – Cập nhật nghiên cứu mới nhất 2025

Cao su là một trong những cây công nghiệp lâu năm quan trọng bậc nhất của Việt Nam, đặc biệt tại các tỉnh như Bình Phước, Tây Nguyên, Đông Nam Bộ, nơi có điều kiện khí hậu, đất đai rất phù hợp cho phát triển cây cao su. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, năng suất mủ ở nhiều vườn cao su có dấu hiệu giảm sút do nhiều nguyên nhân như biến đổi khí hậu, thoái hóa giống, sâu bệnh, và kỹ thuật chăm sóc chưa đúng.

Để giúp bà con nông dân cải thiện năng suất và hiệu quả canh tác, bài viết này sẽ chia sẻ những giải pháp tối ưu nhất dựa trên kinh nghiệm thực tiễn và những nghiên cứu mới nhất về cây cao su được cập nhật năm 2025.

1. Lựa chọn cây giống cao su tốt nhất hiện nay – bước khởi đầu quyết định

Muốn cây khỏe, cho năng suất mủ cao, thì việc chọn giống ngay từ đầu đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Các cây giống cao su chất lượng cao hiện nay không chỉ cho năng suất mủ vượt trội mà còn có khả năng chống chịu tốt với sâu bệnh, khô hạn và thích nghi với nhiều vùng khí hậu.

Các giống cao su được khuyến cáo trồng hiện nay:

RRIV 209: Cho sản lượng mủ cao, phát triển tốt tại Bình Phước và Tây Nguyên, tuổi cạo sớm, ổn định.
RRIV 106: Sinh trưởng mạnh, mủ đều, ít sâu bệnh, rất thích hợp với điều kiện khí hậu miền Đông Nam Bộ.
RRIV 114, 124: Thích hợp trồng vùng đất đỏ bazan, khả năng cho mủ cao, ổn định nhiều năm.

Hiện nay, Bình Phước đang là địa phương đi đầu trong việc chuyển đổi sang các giống cao su mới, cho mủ cao hơn 20-30% so với các giống cũ. Bà con nên lựa chọn cây giống từ nhà vườn uy tín, có chứng nhận nguồn gốc rõ ràng, không nên mua giống trôi nổi trên thị trường.

2. Kỹ thuật chăm sóc và cạo mủ đúng cách – yếu tố quyết định năng suất

2.1 Chế độ bón phân hợp lý theo từng giai đoạn

Cây cao su cần được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng trong suốt vòng đời, đặc biệt vào giai đoạn kiến thiết cơ bản (0–6 năm) và khai thác (sau năm thứ 6).
Bà con nên bón:

Phân hữu cơ vi sinh (phân chuồng hoai mục, phân compost) vào đầu mùa mưa.
Phân NPK chuyên dụng cho cây cao su (loại 16-16-8 hoặc 15-15-15) định kỳ 2 – 3 lần/năm.
Vôi nông nghiệp giúp cải tạo đất chua, tăng khả năng hấp thụ dinh dưỡng.

Ngoài ra, nên bổ sung chế phẩm sinh học chứa nấm Trichoderma giúp phòng bệnh và làm đất tơi xốp.

2.2 Tưới nước và giữ ẩm mùa khô

Năng suất mủ phụ thuộc rất nhiều vào độ ẩm đất. Bà con nên:

Tưới nhỏ giọt hoặc phun sương vào mùa khô (nếu có điều kiện).
Phủ rơm, lá khô, vỏ cây quanh gốc để giữ ẩm và hạn chế cỏ dại.
Trồng xen cây họ đậu (đậu nành, keo dậu…) giúp cải tạo đất và giữ ẩm tự nhiên.

2.3 Kỹ thuật cạo mủ an toàn, bền vững

Việc cạo mủ sai kỹ thuật là nguyên nhân hàng đầu khiến cây giảm tuổi thọ, năng suất giảm mạnh sau vài năm. Bà con cần:

Cạo vào buổi sáng, lúc thời tiết mát mẻ.
Không cạo sâu quá vào tầng gỗ, không cạo chệch miệng.
Sử dụng dao sắc, cạo theo đường cong đều, thay dao định kỳ.
Áp dụng kỹ thuật kích thích ra mủ bằng Ethephon (ethephon 2.5%) đúng liều lượng và chu kỳ 1–2 tuần/lần.

Lưu ý: Việc lạm dụng chất kích thích mủ sẽ khiến cây mau kiệt sức, dễ nhiễm bệnh và giảm tuổi khai thác.

3. Phòng ngừa và quản lý sâu bệnh hiệu quả

Một số bệnh phổ biến trên cây cao su:

Bệnh phấn trắng: Tấn công lá non vào mùa khô.
Bệnh nấm hồng: Thường thấy ở vỏ thân, làm giảm khả năng sinh mủ.
Bệnh sọc lá, vàng lá, xì mủ thân: Gây suy kiệt cây và chết dần nếu không xử lý kịp.

Giải pháp:

Thường xuyên tỉa cành, dọn vệ sinh vườn cây để tạo thông thoáng.
Dùng thuốc sinh học hoặc hóa học đúng cách theo khuyến cáo của cán bộ nông nghiệp.
Áp dụng trồng xen canh hợp lý và luân canh giúp giảm sâu bệnh và tăng đa dạng sinh học.

4. Ứng dụng công nghệ – xu hướng canh tác cao su thông minh

Hiện nay, nhiều mô hình trồng cao su tại Bình Phước, Tây Ninh đang áp dụng công nghệ hiện đại như:

Cảm biến độ ẩm đất, giúp theo dõi điều kiện tưới nước hiệu quả.
Máy bay không người lái (drone) phun thuốc và khảo sát vườn cây.
Phần mềm quản lý vườn cao su, theo dõi sản lượng mủ, nhật ký bón phân, phòng bệnh.

Các mô hình này giúp bà con giảm chi phí nhân công, tối ưu hóa năng suất và tăng lợi nhuận đáng kể.

5. Kết luận – Hướng đi bền vững cho cây cao su Việt Nam

Trong bối cảnh cạnh tranh và biến động khí hậu hiện nay, việc ứng dụng khoa học kỹ thuật, lựa chọn giống cao su tốt nhất hiện nay, kết hợp chăm sóc đúng cách là hướng đi tất yếu giúp bà con tăng năng suất mủ, cải thiện đời sống và phát triển kinh tế nông nghiệp bền vững.

Cao su Bình Phước và các vùng trọng điểm đang chuyển mình mạnh mẽ với các giống mới, kỹ thuật tiên tiến, và mô hình canh tác hiện đại. Hy vọng rằng, với những thông tin chia sẻ trong bài, bà con có thể chủ động hơn trong sản xuất, làm giàu trên chính mảnh đất của mình.